16 kwietnia 2020 został wprowadzony w całym kraju obowiązek zasłaniania nosa i ust w miejscach publicznych. Przepisy nie określają, że należy to robić konkretnym rodzajem maseczek ochronnych. Aby nie łamać prawa, wystarczy element ubioru lub chustka. Co warto wiedzieć o poszczególnych rodzajach masek ochronnych? Czy jako profesjonalistki pracujące w branży beauty powinnyśmy nosić konkretny typ masek ochronnych?
Ze względu na restrykcje, aktualnie wszystkie salony kosmetyczne i fryzjerskie są zamknięte decyzją ministra, do odwołania. Jednak pewnym jest, że zostaną uruchomione w perspektywie tygodni - znacznie wcześniej, nim przestanie obowiązywać nakaz noszenia osłony na twarz. Warto zatem zawczasu się przygotować i zdobyć możliwie dużo informacji na temat masek ochronnych na twarz. O czym informują ich oznaczenia? Jakie maski ochronne są najlepsze? W jaki sposób poszczególne typy masek chronią przed koronawirusem?
O maseczkach jednorazowych chirurgicznych mówi się najwięcej. Aktualnie na całym świecie występuje deficyt tego produktu. Zalecenia wszystkich organizacji zdrowotnych oraz władz państwowych mówią, aby w miarę możliwości nie używać profesjonalnych masek chirurgicznych tak, aby dostęp do nich mieli pracownicy służby zdrowia. Nie ma jednak oficjalnego zakazu ich użytkowania.
Zadaniem maseczek chirurgicznych nie jest filtrowanie powietrza, ale tworzenie szczelnej bariery między oddychającym, a zanieczyszczeniami z zewnątrz. Ten typ masek chroni przed cząsteczkami o średnicy 1 mikrometra, zatem znacznie większymi od wirusów (koronawirus mierzony jest w nanometrach, jego średnica to 60-140nm).
Dlaczego są zatem polecane w służbie zdrowia?
Ponieważ są skuteczną ochroną przed drobinkami śliny i płynów ustrojowych, które są nośnikami wirusów. Stopień filtracji masek chirurgicznych określony jest przez normę europejską (EN 14683), który dzieli maski na Typ I, Typ IR, Typ II, Typ IIR. Generalnie skuteczność filtracji masek typu II i wzwyż jest większa bądź równa 98%. Na salach operacyjnych użytkowane są głównie maski typu II i IIR, które zbudowane są aż z trzech warstw polipropylenowej włókniny.
Litera R oznacza, że maska jest odporna na przesiąkanie. Nie oznacza to jednak, że maski tego typu są wodoodporne - wręcz przeciwnie. Maski chirurgiczne chłoną wilgoć, dlatego są jednorazowego użytku i nie mogą być noszone dłużej, niż kilkanaście minut. Nie przylegają ściśle do twarzy, dlatego nie są uznawane za szczelne.
Ten rodzaj masek w odróżnieniu od maseczek chirurgicznych, nie tylko tworzy barierę mechaniczną, ale również filtruje powietrze z pyłów i aerozoli, które są w nim zawieszone. Wykonane są z materiału o dużej gęstości oraz filtra. Niektóre maski z tej kategorii są jednorazowe (NR), inne wielorazowe (R). Należy pamiętać, że maski jednorazowe nadają się do używania maksymalnie przez 8 godzin. Z kolei maski wielorazowe wymagają wymiany filtra (filtrów) z częstotliwością odpowiadającą częstotliwości użytkowania.
Europejska norma pozwala wyróżnić maski: FFP1, FFP2, FFP3. Co oznaczają te tajemnicze symbole? Maska z oznaczeniem FFP1 gwarantuje najniższy poziom ochrony, FFP2 średni, a FFP3 bardzo duży. Skuteczność ta warunkowana jest szczelnością, czyli tym, jak maska dobrze przylega do skóry i jak wiele powietrza dostaje się przez zawór służący do wydychania powietrza. W przypadku maski o najniższej ochronie maksymalny przeciek wewnętrzny, jak fachowo nazywa się nieszczelność, wynosi 25%. W przypadku FFP2 - 11 procent. A w przypadku FFP3 - jedynie 5%. Co jednak oznaczają symbole P1, P2 i P3? Odnoszą się one do wielkości cząstek, które są filtrowane przez maskę. I tak:
Maska KN95 ma skuteczność porównywalną do FFP3 i jest to wyrób medyczny. W jej przypadku poziom filtracji jest bardzo wysoki, jednak długotrwałe jej noszenie, szczególnie przez osoby nieprzyzwyczajone do tego typu ochrony, może powodować niedotlenienie.
Maski wykonane z bawełny lub tkanin sztucznych to obecnie najpopularniejsze rozwiązanie. Pojawiły się w asortymencie sklepów z odzieżą, a także można zakupić je w wielu sklepach online i nawet u lokalnych krawcowych. Tego typu maski nie posiadają żadnego filtra i ich ochrona w porównaniu do maseczek medycznych jest niższa, jednak - co zaskakujące - wcale nie aż tak bardzo, jak można by przypuszczać.
Przeprowadzone w 2009 roku badanie przez naukowców z Cambridge wykazało, że podczas gdy maska chirurgiczna odfiltrowuje około 95% cząstek kilkukrotnie większych od koronawirusa, ale wielkości przeciętnej bakterii, tak zwykła ścierka do naczyń wyłapuje ich 83%, a koszula ze stuprocentowej bawełny - 69%. W przypadku cząstek mniejszych od koronawirusa skuteczność większości materiałów “domowych” przekraczały 50%.
Jak zatem widać, noszenie masek bawełnianych jest zasadne bardziej, niż nie noszenie ich w ogóle. Co więcej, maski materiałowe mają za zadanie głównie chronić innych przed wydzielinami pochodzącymi z naszych dróg oddechowych, a ich maski - nas. Doświadczenie epidemiologiczne uczy, że tego typu praktyki, jeśli są wdrożone przez całe społeczeństwa, znacząco osłabiają rozprzestrzenienie się choroby, chociaż oczywiście nie zapobiegają zupełnie zakażeniom.
Prawidłowa higiena, częste mycie rąk i w miarę możliwości, unikanie kontaktów społecznych, jest najskuteczniejszym środkiem ochrony.
W oczekiwaniu na możliwość otwarcia salonu, z pewnością wiele z nas zastanawia się, jaki rodzaj maseczek wybrać dla siebie i personelu. Bez wątpienia praca linergistki czy kosmetologa wiąże się z dużym ryzykiem zakażenia, ze względu na bliski kontakt z klientem. Szczególnie, jeśli naszą specjalizacją są zabiegi na twarz np. makijaż permanentny.
Najbardziej polecanym typem maski dla pracowników branży beauty są maski chirurgiczne jednorazowe. Dają stosunkowo duży komfort pod względem oddychania, mogą być (a nawet powinny!) wymieniane bardzo często i nie powodują szybko odparzeń czy uczuleń kontaktowych. Jak wspomniano, takie maski stanowią dobrą barierę mechaniczną od zawieszonych w powietrzu cząstek.
Chociaż maski w rodzaju KN95 (z filtrami) gwarantują większą ochronę przed zakażeniem koronawirusem, należy pamiętać, że znacząco utrudniają oddychanie. Ponadto stosowanie ich przez długie godziny w ciągu dnia przy dużej rotacji klientów, a zatem przy dużej możliwości kontaktu z różnorodnymi drobnoustrojami, wcale nie daje pewności zachowania skuteczności maski.
Najlepszym rozwiązaniem wydaje się zatem:
Co ważne, ten ostatni punkt ma na celu zachowanie bezpieczeństwa nie tylko nas, ale również wszystkich innych klientów odwiedzających nasz gabinet i pozostałych osób stanowiących personel salonu. Pamiętajmy, że stosowanie się do zasad bezpieczeństwa i higieny nie gwarantuje nam stuprocentowej ochrony przed zakażeniem, ale znacząco zwiększa szansę na zachowanie zdrowia nas, naszych bliskich oraz wszystkich osób z naszego otoczenia.
